The Department of Planning and Sustainability is open to the public Monday through Friday, 8:30 AM - 4:30 PM. Please call 607-274-5560 or email the department if you would prefer to schedule an appointment. Thank you!
တူၢ်လိာ်မုာ်ဘၣ်သုလီၤ.
တၢ်အံၤမ့ၢ်Tompkins County Department of Planning and Sustainability အပှာ်ယဲၤသန့ဖိးသဲစးတခါလီၤ.လၢတၢ်လီၢ်အံၤနကထံၣ်န့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအလုၢ်အပှ့ၤအိၣ်လၢအဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤလၢ Tompkins County အခါဆူမဲာ်ညါ,ဒ်န့ၣ်အသိးတၢ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤလၢအလဲၤအသးဆူညါလၢအဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤခီဖျိ၀ဲၤကျိၤန့ၣ်လီၤ. စရီလၢအအိၣ်လၢအစ့ၣ်ကမၤစၢၤနၤလၢနကမၤလိန့ၢ်ဘၣ်ဃး၀ဲၤကျိၤဒီးပတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နကွၢ်ဃု တၢ်ဂ့ၢ်ကွဲးဖုၣ်ဘၣ်ထွဲဒီးခီၣ်တံၢ် (Snapshot of the County) လၢလာ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်
တၢ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤဒီးတၢ်အိၣ်ကၢအိၣ်ခိးအ၀ဲၤကျိၤ (Department of Planning and Sustainability)အတၢ်မၤအခိၣ်သ့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ကမၤလၢပှဲၤထီၣ်၀ဲဒၣ် Tompkins County တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤကျၢၢ်ဘၢအသးခဲလၢာ်ခဲဆ့ (Tompkins County Comprehensive Plan)လၢအပာ်ဖျါထီၣ်ကတီၢ်အံၤတၢ်ကွၢ်စိလၢခါဆူညါပှၤတ၀ၢတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.၀ံသးစူၤလူၤပိာ်မၤထွဲဘၣ် Comprehensive Plan အပှာ်ယဲၤဘျးစဲလၢအအိၣ်လၢအစ့ၣ်တကပၤလၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဆူညါအဂီၢ်တက့ၢ်.
၀ဲၤကျိၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလီၤလီၤဆီဆီအါတက့ၢ်န့ၣ်ဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤဒ်ကတီၢ်ဖုၣ်တၢ်မၤအကျဲခိၣ်သ့ၣ်ရဲၣ်ဖှိၣ်တခါလၢတၢ်ကမၤထီၣ်ဘးတၢ်တုၤထီၣ် Comprehensive Plan အတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအကျဲခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤဘၣ်တၢ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်အီၤလၢတၢ်ကဃဲာ်လီၤဘှါလီၤဟံၣ်ဃီတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိး,တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်,ဂံၢ်သဟီၣ်,တၢ်ဆှၣ်ကွၢ်ကီတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲဒီးတၢ်ဒိၣ်ထီထီထီၣ်န့ၣ်လီၤ.ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤအကျဲခိၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂ့ၢ်အကျိၤအါထီၣ်န့ၣ်တၢ်ထံၣ်န့ၢ်အီၤသ့၀ဲဒၣ်ဖဲပှာ်ယဲၤဘျးစဲလၢလာ်လၢအအိၣ်လၢအစ့ၣ်တကပၤန့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်ပမၤအီၤဒ်လဲၣ်
၀ဲၤကျိၤအံၤဒုးသ့ၣ်ညါဒီးဒုးပာ်ဃုာ်ကမျၢၢ်တဖၣ်,ပှၤအကါဒိၣ်မၤတၢ်ဆၢတဲာ်တဖၣ်ဒီးတၢ်ကရၢကရိလၢအဂၤတဖၣ်လၢအတၢ်မၤလိၣ်ထီၣ်ဖးထီၣ်တၢ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.ပဂဲၤလိာ်မၤတၢ်လၢတၢ်ကမၤသကိးဃုာ်တၢ်ဒီးပှၤအဂၤလၢတၢ်တိာ်ကျဲၤဒီးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်ဒီးသူစဲၣ်နီၤတၢ်ရဲၣ်ကျဲၤတၢ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီးအကျိၤအကွာ်တဖၣ်အပတီၢ်အထီကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပမ့ၢ်၀ဲဒၣ်
၀ဲၤကျိၤအံၤဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤခီဖျိ Katherine Borgella, AICP, ခီၣ်မံးရှၢၣ်နၢၣ်လၢတၢ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤဒီးတၢ်အိၣ်ကၢအိၣ်ခိး,လၢအကွၢ်ထွဲပှၤခွံဂၤအ၀ဲၤကျိၤဒီးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ.လူၤပိာ်မၤထွဲဘၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိအပှာ်ယဲၤဘျးစဲအိၣ်လၢအစ့ၣ်တကပၤလၢတၢ်ကမၤလိအါထီၣ်ဘၣ်ဃးပှၤမၤတၢ်ဖိတက့ၢ်.
Tompkins County တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်
Tompkins County အံၤအိၣ်သူၣ်လီၤအသးလၢနူယီးအကီၢ်ထးခီ (Upstate New York) အပူၤန့ၣ်လီၤ.မ့ၢ်ခိခိၣ်တၢ်လီၢ်အခီၣ်တံၢ်လၢအါတက့ၢ်မ့ၢ်ပှၢ်ဒီးတၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးအလီၢ်အကျဲ,အိၣ်ဒီး Finger Lakes, Cayuga Lake ကမါဖးဒိၣ်တဖၣ်လၢအကဲဟီၣ်ခိၣ်အမဲာ်ဖံးခိၣ်အခိၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီၣ်တံၢ်အ၀့ၢ်ခိၣ်မ့ၢ် Ithaca ဃုာ်ဒီးအဖၠၣ်စိမိၤလၢအမံၤဟူလၢဟီၣ်ခိၣ် Cornell University ဒီး Ithaca College ဒီးအိၣ်ဃုာ်ဒီးသ၀ီဖးဒိၣ်ဒီးသ၀ီဆံးတဘျုးဖျၢၣ်လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးလၢဟီၣ်ခိၣ် 315,000 အ့ကၢၣ်လၢအမ့ၢ်၀ဲဒၣ် Tompkins County န့ၣ်လီၤ.
ဖဲ 2010 အပူၤ,ပကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိအနီၢ်ဂံၢ်အိၣ် 101,564 ဂၤဒီး 59% န့ၣ်အိၣ်ဆိးလၢ Ithaca အခူ၀့ၢ်တၢ်လီၢ်,လၢအပာ်ဃုာ်၀့ၢ်ဒိၣ် Ithaca, Ithaca အ၀့ၢ်ဖိအါတက့ၢ်အပူၤ,ဒီးဘၣ်ထွဲဒီး၀့ၢ်ဖိ Lansing ဒီး Dryden န့ၣ်လီၤ. ကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိအနီၢ်ဂံၢ်အတၢ်အါထီၣ်လၢခီၣ်တံၢ်အပူၤန့ၣ်ကဘှၢဒီးလဲၤအသးတပယူာ်ဃီ,တၢ်အါထီၣ်အတၢ်ထိၣ်ဃူလၢတနံၣ်စုာ်စုာ်မ့ၢ်၀ဲ 0.5% လၢအပူၤကွံာ် 30 နံၣ်အတီၢ်ပူၤလီၤ.
ဒ်ခီလ့ၣ်အ၀့ၢ်တဖျၢၣ်အသိး, Tompkins County အမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်,ဟံၣ်ဃီဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤဒိးလဲအလီၢ်ဒီးကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်ဘျးစဲလိာ်အသးဘူးဘူးဒီးကရၢဖးဒိၣ်သၢခါလၢအဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢအထီန့ၣ်လီၤ-Cornell University, Ithaca College, ဒီးTompkins Cortland Community College န့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိအဂၤ 30,000 ဃၣ်ဃၣ်ဆဲးလီၤမံၤလၢခီလ့ၣ်သၢဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.ကၠိဖိတဖၣ်အနီၢ်ဂံၢ်န့ၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်30% လၢခီၣ်တံၢ်အကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိအနီၢ်ဂံၢ်အကျါဒီး 60% လၢ City of Ithaca’ အကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိအကျါန့ၣ်လီၤ.
ခီၣ်တံၢ်ဟ့ၣ်၀ဲဒၣ်တၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးအခိၣ်အဃၢၤလၢအတဒ်သိးလိာ်အသးတခါ – လၢအအိၣ်ဒီးခူ၀့ၢ်,၀့ၢ်အကနူၤတၢ်လီၢ်တဖၣ်ဒီးခိခိၣ်တၢ်လီၢ်အတၢ်ပာ်ဖှိၣ်ဃါဃုာ်အသးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. City of Ithaca အိၣ်ဒီးအကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိအနီၢ်ဂံၢ်လၢအမ့ၢ်၀ဲဒၣ်ပှၤ 30,000 ဂၤန့ၣ်လီၤ. သ၀ီ Lansing ဒီး Cayuga Heights တဖၣ်စ့ၢ်ကီးအိၣ်ဆီလီၤအသးလၢခီၣ်တံၢ်အခူ၀့ၢ်တၢ်လီၢ်အကျါတနီၤအပူၤလီၤ. သ၀ီဖးဒိၣ်အဂၤလွံၢ်ဖျၢၣ်ဒီးသ၀ီဆံးဆံးဖိအါဒံအါဖျၢၣ်န့ၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်လၢခီၣ်တံၢ်အခိခိၣ်တၢ်လီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီၣ်တံၢ်အတၢ်လီၢ် 30% ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်တၢ်ဆိကမိၣ်အီၤဒ်အမ့ၢ်တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးအလီၢ်,တၢ်လီၢ် 80,000 အ့ကၢၣ်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်ပျီအဟီၣ်ခိၣ်လၢတၢ်သူအီၤအခဲအံၤန့ၣ်လီၤ.
Tompkins County အိၣ်ဒီးန့ဆၢၣ်တၢ်ဃံတၢ်လၤလၢအဂ့ၤဒိၣ်မးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. Cayuga Lake အထံကၢၢ်ခိၣ်န့ၣ်အထီအိၣ် 26 ဃၣ်ဃၣ်ဃုာ်ဒီးထံလီၤဆှုဒီးတၢ်လူၢ်တၢ်တြီၤလၢအဖျါဃံလၤအိၣ်၀ဲဒၣ်အါမးလီၤ.ခီၣ်တံၢ်အကလံၤစိးတၢ်လီၢ်တနီၤန့ၣ်အိၣ်အါဒၣ်ထဲကစၢၢ်ကလိဒီးကလံၤစိးတၢ်လီၢ်န့ၣ်ပၢၤဒီးဟီၣ်ခိၣ်ညၣ်ထ့ၣ်ဂ့ၤလၢတၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဃုာ်ဒီးအဟီၣ်ခိၣ်မဲာ်ဖံးခိၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အက့ၢ်အဂီၤအတၢ်အိၣ်ဖျါအကလုာ်ကလုာ်,ခီၣ်တံၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်မူအတ၀ၢလၢအထုးန့ၢ်ပှၤသးတဘျုးမံၤလၢအပာ်ဃုာ်ထံကျိဖိ,ကမါဖးဒိၣ်,ကမါဖိ,တၢ်ကပျၢၤပူၤ,ပျီလါဟ့,ထံကပျၢၤ,ပှၢ်,,ထံလုၢ်ဘၢအလီၢ်ဒီးလ့တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.