The U.S. Department of Health and Human Services defines discrimination as:
A socially structured action that is unfair or unjustified and harms individuals and groups. Discrimination can be attributed to social interactions that occur to protect more powerful and privileged groups at the detriment of other groups.
ဒ်နူယီးကီၢ်စဲၣ်ပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစး (New York State Human Rights Law), စံး၀ဲအသိးတၢ်ကွၢ်တလီၤမ့ၢ်တၢ်ရ့ပှၤတဂၤစုာ်စုာ်မ့တမ့ၢ်ပှၤအဖုတဖၣ်လၢတၢ်တထဲသိးတုၤသိးလၢအဒိးသန့ၤထီၣ်လၢ-
ဒူၣ်ကလုာ်
တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ
ဖံးညၣ်အလွဲၢ်
ထံကီၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ
သွံၣ်ထံးတၢ်တူၢ်ဘၣ်
သုးဂ့ၢ်၀ီတၢ်အိၣ်သး
သွံၣ်ထံး
သးနံၣ်
ဟံၣ်ပူၤဃီပူၤတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အတၢ်အိၣ်သး
သးနီၢ်ခိတလၢတပှဲၤတဆူၣ်တချ့
ဘၣ်ထွဲဒီးဟုးသးအတၢ်အိၣ်သး
တၢ်လီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်အက့ၢ်ပနီၣ်တဖၣ်
တၢ်ဖီၣ်ဃာ်မ့တမ့ၢ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ကမၣ်လၢညါအတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါ
မုၣ်ခွါက့ၢ်ပနီၣ်မ့တမ့ၢ်တၢ်ပာ်ဖျါ
ဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်အိၣ်သး
စ့တၢ်ဟဲနုာ်အဂံၢ်ထံးလၢအဖိးသဲစး(ထဲလၢဟံၣ်ဃီအိၣ်ဆိးလီၢ်အဂီၢ်ဧိၤ)
တၢ်မၤကၣ်က့ၤတၢ်လၢတၢ်ထီဒါတၢ်ကွၢ်တလီၤအတၢ်မၤအကျိၤအကွာ်လၢတဖိးသဲစး
တၢ်လၢထးတဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တီၤပတီၢ်တဖၣ်လၢတၢ်ဒီသဒၢအီၤလၢကီၢ်စဲၣ်ပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစးအပူၤလီၤ.တၢ်ကွၢ်တလီၤထီဒါပှၤဘၣ်ထွဲဒီးတီၤပတီၢ်လၢတၢ်ဒီသဒၢအီၤန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်တဖိးသဲစးဖဲမ့ၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးဟံၣ်ဃီအိၣ်ဆိးလီၢ်,တၢ်ဖံးတၢ်မၤ,ကမျၢၢ်လီၢ်အိၣ်ကဒု,ခရဲဒံးဒီးတၢ်ဒုးလိၢ်,တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ကရၢတနီၤဒီးပှၤမုာ်သးမၤကလီၤဒုးမ့ၣ်အူအတၢ်ကရၢကရိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ခွဲးယာ်တဖၣ်
ထံဖိကီၢ်ဖိခဲလၢာ်ကြၢးသ့ၣ်ညါအခွဲးယာ်တဖၣ်လၢအအိၣ်လၢပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစးအဖီလာ်, ပာ်ဃုာ်အခွဲးယာ်လၢတၢ်ကတီၣ်ထီၣ်တၢ်ကဒူးကဒ့ၣ်လၢတၢ်ကွၢ်တလီၤထီဒါအတၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်ကွၢ်တလီၤအတၢ်မၤလၢတၢ်ဆှိးထီၣ်အီၤကမ့ၢ်တၢ်တဖိးသဲစးအဂီၢ်,ကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဘျးစဲတခါလၢတၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးနၤဒ်လဲၣ်ဒီးကံၢ်စီ,သကဲာ်ပ၀းအသနိလၢအဘၣ်တၢ်ဒီသဒၢအီၤခီဖျိပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစးလီၤ. တၢ်မၤ၀ဲဒၣ်ပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အတၢ်ကဒူးကဒ့ၣ်န့ၣ်အပှ့ၤကလံၤတအိၣ်၀ဲဒၣ်လၢပှၤလၢအမၤတၢ်ကဒူးကဒ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်လီၤ.
မူဒါတဖၣ်
ဖဲနမ့မ့ၢ်၀ဲဒၣ်တၢ်မၤကစၢ်,ဟံၣ်ဃီအိၣ်ဆိးလီၢ်အပှၤစဲၣ်နီၤ,တၢ်ဒုးလိၢ်အတၢ်ကရၢကရိမ့တမ့ၢ်မုၢ်၀ဲၤတၢ်မၤန့ၣ်,အကါဒိၣ်၀ဲဒၣ်လၢတၢ်ကနၢ်ပၢၢ်နမူဒါတဖၣ်လၢအအိၣ်လၢပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစးအဖီလာ်လီၤ.တၢ်သ့ၣ်ညါသဲစးတဖၣ်အံၤမၤစၢၤလၢနကမၤကဲထီၣ်ခိၣ်ဃၢၤလၢအမၤတၢ်တုၤသိးထဲသိးလၢပပှၤတ၀ၢအပူၤ,ဒ်န့ၣ်အသိးဒီသဒၢသဲစးအတၢ်မၤလၢအယံာ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒီးအပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ပာ်ဖျါလီၤတံၢ်ဘၣ်ဃးတီၤပတီၢ်လၢတၢ်ဒီသဒၢအီၤတဖၣ်
သးနံၣ်
ပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစးဒီသဒၢပှၤ(တဖၣ်)လၢအသးအိၣ် 18 နံၣ်မ့တမ့ၢ်ဆူအဖီခိၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤတၢ်ကွၢ်တလီၤအီၤလၢအဒိးသန့ၤထီၣ်လၢအသးနံၣ်အဃိလၢလီၢ်က၀ီၤလၢအမ့ၢ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီးဟံၣ်ဃီအိၣ်ဆိးအလီၢ်န့ၣ်တသ့ဘၣ်.သးနံၣ်အတၢ်ကွၢ်တလီၤညီနုၢ်ကဲထီၣ်လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအလီၢ်ဖဲသးပှၢ်ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်တၢ်ထုးကွံာ်အီၤလၢတၢ်မၤ,တၢ်မၤပှဲၤအီၤဒီးသးစၢ်ပှၤမၤတၢ်ဖိ,မ့တမ့ၢ်ရ့သးစၢ်ပှၤမၤသကိးတၢ်လီၤဆီန့ၣ်လီၤ.ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်တၢ်မၢဆူၣ်အီၤလၢအကအိၣ်ဘှံးလၢတၢ်မၤမ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်အိၣ်သးစှၤကိာ်တနီၤလၢဘၣ်ထွဲဒီးသရၣ်ဒိၣ်စိဖံးမၤတၢ်ဒီးပှၤစံၣ်ညီၣ်ပၢဆှၢတၢ်လၢန့ၢ်ဘူးလဲအါအါတဖၣ်န့ၣ်တသ့ဘၣ်.
တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ
ဘၣ်ထွဲဒီးပှၤတဂၤအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအတၢ်နာ်တဖၣ်လီၤ.တၢ်သိးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါပီးလီဒီးတၢ်မၤ၀ဲဒၣ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအနံၤသဘျ့ဒီးတၢ်မၤအကျိၤအကွာ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်တၢ်ဒီသဒၢအီၤလၢပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်သဲစးအဖီလာ်လီၤ.
ဒူၣ်ကလုာ်ဒီးဖံးညၣ်အလွဲၢ်
ဒူၣ်ကလုာ်ဒီးဖံးညၣ်အလွဲၢ်ပာ်ဃုာ်၀ဲပှၤတဂၤအဒူၣ်ကလုာ်အတၢ်အိၣ်သးလၢညါဒီး,မ့တမ့ၢ်ဖံးညၣ်အလွဲၢ်န့ၣ်လီၤ.
သွံၣ်ထံး
တၢ်ကွၢ်တလီၤလၢအဒိးသန့ၤထီၣ်လၢသွံၣ်ထံးပာ်ဃုာ်တၢ်ရ့တၢ်လၢအတတုၤသိးထဲသိးလၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ,သွံၣ်ထံးတၢ်မၤတရီတပါဒီးဟုးသးဂ့ၢ်၀ီတၢ်ကွၢ်တလီၤန့ၣ်လီၤ.လၢပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အဖီလာ်,ပိာ်ခွါဒီးပိာ်မုၣ်အိၣ်ဒီးခွဲးလၢကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဘူးလဲ,တၢ်န့ၢ်ဘျုးတဖၣ်,တၢ်ဖံးတၢ်မၤအတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဒီးတၢ်ကဲပှၤအဒိၣ်အခွဲးထဲသိးသိး,ပိာ်ခွါဒီးပိာ်မုၣ်တဖၣ်အိၣ်ဒီးခွဲးလၢကဘၣ်ပူၤဖျဲးဒီးသွံၣ်ထံးအတၢ်ဖီၣ်ဆူၣ်မၤဆူၣ်လၢတၢ်တအဲၣ်ဒိးအီၤ,ဃ့ထီၣ်သွံၣ်ထံးအတၢ်မၤန့ၢ်တၢ်တဖၣ်,နီၢ်ခိမ့တမ့ၢ်ထးခိၣ်အတၢ်မၤလၢအဘၣ်ထွဲဒီးသွံၣ်ထံးအန့ဆၢၣ်တခါ,ဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤအခိၣ်အဃၢၤလၢအနးဒီးဆူၣ်,ဒီးပိာ်မုၣ်လၢအဒၢတဖၣ်တၢ်အုၣ်ကီၤအခွဲးလၢကဖံးမၤတၢ်,န့ၢ်ဘၣ်ကသံၣ်ကသီတၢ်ကွၢ်ထွဲ,တၢ်န့ၢ်ဘၣ်တၢ်အိၣ်ဘှံးဒီးသးနီၢ်ခိတလၢတပှဲၤတဆူၣ်တချ့အတၢ်တထီၣ်တၢ်မၤအခွဲးတမံၤဃီဒ်ပှၤမၤသကိးတၢ်လၢတဒၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.ဖဲသွံၣ်ထံးအတၢ်ကွၢ်တလီၤကဲထီၣ်အါတက့ၢ်လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအလီၢ်နာ်က့,အကဲထီၣ်အသးလၢတၢ်လီၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးဟံၣ်ဃီအိၣ်ဆိးလီၢ်,ခရဲဒံးဒီးကမျၢၢ်လီၢ်အိၣ်ကဒုတဖၣ်သ့လီၤ.
သွံၣ်ထံးတၢ်တူၢ်ဘၣ်
သွံၣ်ထံးတၢ်တူၢ်ဘၣ်တၢ်ကွၢ်တလီၤတဘၣ်အိၣ်အသဲစး (Sexual Orientation Non-Discrimination Act)ယနူၤအါရံၤ 16, 2003, မၤဂ့ၤထီၣ်နူးယီးကီၢ်စဲၣ်ပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစးလၢတၢ်ကဒီသဒၢသွံၣ်ထံးတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢအမ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်မ့တမ့ၢ်တၢ်ထံၣ်အီၤအတၢ်ကွၢ်တလီၤလၢတၢ်လီၢ်ဒ်သိးကမျၢၢ်အိၣ်ကဒုလီၢ်,တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢအဒူၣ်အဆၢတအိၣ်တဖၣ်,တၢ်ဆှၢန့ၢ်ခရဲဒံးတဖၣ်,ဟံၣ်ဃီအိၣ်ဆိးလီၢ်,တၢ်ပှ့ၤတၢ်ဆါအဂီၢ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ဒီးလၢတၢ်မၤန့ၢ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. သွံၣ်ထံးတၢ်တူၢ်ဘၣ်န့ၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်ဒ်ပှၤဒ်သိးက့,လဲးစဘံၣ်ယၢၣ်,ပှၤအိၣ်ဒီးသွံၣ်ထံးခံမံၤလၢာ်,ပှၤသးစဲသွံၣ်ထံးလၢတဒ်သိးဒီးအီၤဒီးသွံၣ်ထံးတၢ်တူၢ်ဘၣ်တအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ထံကီၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ
န့ၣ်ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢပှၤတဂၤအထံဖိကီၢ်ဖိအကရူၢ်ဒီးပာ်ဃုာ်အမှံၤပှၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ထီၣ်ပှၢ်အတၢ်အိၣ်သး
ပှၤတဂၤတၢ်တဘၣ်ကွၢ်တလီၤအီၤလၢတၢ်ဂ့ၢ်လၢအမ့ၢ်ပှၤထီၣ်ပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤတထီၣ်ပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ,လီၤဖှၣ်,သဘျ့,လီၤဖးမ့တမ့ၢ်ကမဲအဃိန့ၣ်ဘၣ်.
ဟံၣ်ပူၤဃီဖိတၢ်မၤဆူၣ်ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အတၢ်အိၣ်သး
နူယီးကီၢ်စဲၣ်ပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစးန့ၣ်တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်တ့ၢ်လံအီၤဖဲယူၤလံ 7, 2009 လၢတၢ်ကဟ့ၣ်တၢ်ဒီသဒၢလၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤတၢ်ကွၢ်တလီၤလၢပှၤတူၢ်ဘၣ်ဟံၣ်ပူၤဃီပူၤတၢ်မၤဆူၣ်လီၤ. ပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစးပာ်ပနီၣ်ဟံၣ်ပူၤဃီပူၤတၢ်မၤဆူၣ်အပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဒ်ပှၤတဂၤလၢလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်မၤတခါလၢ,လၢအမ့ၢ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်မၤကမၣ်တၢ်လၢအအိၣ်လၢ N.Y. ဟံၣ်ဖိဃီဖိအကွီၢ်ဘျီၣ်အသဲစး § 812 လီၤ. တၢ်ကွၢ်တလီၤဟံၣ်ပူၤဃီပူၤတၢ်မၤဆူၣ်အပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤလၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤဒီးဟံၣ်ဃီတၢ်အိၣ်ဆိးလီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢတဖိးသဲစးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
သးနီၢ်ခိတလၢတပှဲၤတဆူၣ်တချ့
သးနီၢ်ခိတလၢတပှဲၤတဆူၣ်တချ့တခါမ့ၢ်နီၢ်ခိ,နီၢ်သးမ့တမ့ၢ်တၢ်ဆူးတၢ်ဆါအတၢ်ဟးဂီၤလၢကဲထီၣ်ခီဖျိနီၢ်ခိဒွဲ,နီၢ်ခိမ့တမ့ၢ်ခိၣ်နူာ်အတၢ်အိၣ်သးလၢအတြီတၢ်ကမၤ၀ဲဒၣ်ပတီၢ်မုၢ်မိၢ်ပှၢ်အတၢ်မၤမ့တမ့ၢ်လၢကသံၣ်သရၣ်မ့တမ့ၢ်ပီးလီလၢတၢ်ကထံၣ်တၢ်ဆါလၢတၢ်မၤကွၢ်အဒၢးပူၤပာ်ဖျါထီၣ်အီၤသ့န့ၣ်လီၤ.ဖဲပှၤတဂၤအိၣ်ဒီးတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါတခါလၢအမ့ၢ်သးနီၢ်ခိတလၢတပှဲၤတဆူၣ်တချ့မ့တမ့ၢ်တၢ်ထံၣ်အီၤဒ်န့ၣ်ခီဖျိပှၤအဂၤလၢအအိၣ်ဒီးသးနီၢ်ခိတလၢတပှဲၤတဆူၣ်တချ့တခါ,အကစၢ်တခီဒ်အီၤဒ်န့ၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤတထံၣ်ဒ်န့ၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ,အ၀ဲစ့ၢ်ကီးတၢ်ဒီသဒၢအီၤလၢပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစးအဖီလာ်လီၤ.လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအတၢ်စံၣ်ညီၣ်ပၢဆှၢတၢ်အလီၢ်တခါအဖီလာ်,ပှၤတဂၤတၢ်ဒီသဒၢအီၤဖဲသးနီၢ်ခိတလၢတပှဲၤတဆူၣ်တချ့တမၤတံာ်တာ်၀ဲအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢကဖံးမၤအမူဒါတဖၣ်လၢအဂ့ၢ်အခၢးဘၣ်အခါလီၤ.တၢ်ကွၢ်တလီၤပှၤလၢအအိၣ်ဒီး,တၢ်ထံၣ်လၢအအိၣ်ဒီး HIV/AIDS အတၢ်လီၤပျံၤလီၤဘၣ်ယိၣ်န့ၣ်တဖိးသဲစးဘၣ်.
သုးဂ့ၢ်၀ီအတၢ်အိၣ်သး
တၢ်ကွၢ်တလီၤလၢအဒိးသန့ၤထီၣ်လၢသုးဂ့ၢ်၀ီတၢ်အိၣ်သးလၢအပာ်ဃုာ်တၢ်သမၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအခွဲးယာ်လၢအတုၤသိးထဲသိးဆူပှၤတဂၤလၢ်လၢ်မ့ၢ်လၢပှၤတဂၤအံၤအတၢ်အိၣ်သးလၢညါ,ကတီၢ်အံၤမ့တမ့ၢ်အခါဆူညါတၢ်ကဲဘၣ်သုး,မၤဘၣ်သုးတၢ်မၤမ့တမ့ၢ်အမူအဒါတဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဖီၣ်ဃာ်ဒီးတၢ်စံၣ်ညီၣ်မၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်
တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်တဖိးသဲစးလၢပှၤတဂၤလၢ်လၢ်,ကရၢ,၀ဲၤကျိၤ,ခီပနံၣ်ဖးဒိၣ်မ့တမ့ၢ်ကရၢစၢဖှိၣ်တခါလၢ်လၢ်,ပာ်ဃုာ်ကီၢ်စဲၣ်ဒီးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအဒ့တခါလၢ်လၢ်,ကသမၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤမ့ၢ်လၢပှၤတဂၤအိၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အီၤတၢ်ကမၣ်အတၢ်မၤနီၣ်အဃိ,ဖဲတၢ်သမၢတၢ်ဒ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မၤကမၣ်တၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်(Correction Law)အခိၣ်တီ 23 အဃိလီၤ.တၢ်မၤကစၢ်တဂၤမၤတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါတမံၤလၢ်လၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဖီၣ်ဃာ်အတၢ်မၤနီၣ်တသ့ဘၣ်,သနာ်က့ဃုသ့ၣ်ညါ၀ဲဒၣ်မ့ၢ်ပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤတၢ်ထံၣ်လၢအမၤကမၣ်ဘၣ်သဲစးတခါဧါန့ၣ်သ့လီၤ.
တၢ်လီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်အက့ၢ်ပနီၣ်တဖၣ်
တၢ်ဖံးတၢ်မၤအတၢ်ကွၢ်တလီၤလၢအဒိးသန့ၤထီၣ်လၢတၢ်လီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်မ့တမ့ၢ်စိာ်ဃာ်တၢ်လီၤစၢၤအတၢ်အိၣ်သးတခါအံၤန့ၣ်တၢ်တြီအီၤခီဖျိပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစးလီၤ.တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢထၢနုာ်လီၤအါထီၣ်တၢ်ဒီသဒၢတခါအံၤဆူသဲးစးအပူၤဖဲ 1996 လီၤ.
ဟံၣ်ဖိဃီဖိတၢ်အိၣ်သး(လၢဟံၣ်ဃီအိၣ်ဆိးလီၢ်အဂီၢ်ဧိၤ)
တၢ်ကွၢ်တလီၤလၢတၢ်ဒိးလဲဟံၣ်,ပှ့ၤဟံၣ်မ့တမ့ၢ်ဒိးလဲလီၤဟံၣ်လၢအဒိးသန့ၤထီၣ်လၢဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်အိၣ်သးန့ၣ်တၢ်တြီဃာ်အီၤလီၤ.ဟံၣ်ဖိဃီဖိတၢ်အိၣ်သးအခီပညီမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ်လၢ်လၢအဒၢ,အိၣ်ဒီးဖိ,မ့တမ့ၢ်အိၣ်လၢကျိၤကွာ်လၢတၢ်ကမၤန့ၢ်တၢ်ကွၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ပှၤတဂၤလၢ်လၢ်လၢအသးအိၣ် 18 ဆူအဖီလာ်, မ့တမ့ၢ်ပှၤတဂၤမ့တမ့ၢ်နီၢ်တဂၤစုာ်စုာ်လၢအသးအိၣ် 18 နံၣ်ဆူအဖီလာ်လၢအအိၣ်ဆိးဒီးမိၢ်ပၢ်တဂၤ,ပှၤကွၢ်ထွဲလုၢ်ဒိၣ်ထီၣ်တၢ်ဖိးသဲစးမ့တမ့ၢ်မိၢ်ပၢ်အခၢၣ်စးတဂၤန့ၣ်လီၤ.
ဟံၣ်ပူၤဃီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ(လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤဧိၤ)
တၢ်မၤကစၢ်တဂၤပာ်ဃုာ်လၢတၢ်မၤန့ၢ်ဆူၣ်သွံၣ်ထံးလၢတၢ်တအဲၣ်ဒိးအီၤ,တၢ်ဃ့ထီၣ်သွံၣ်ထံးအတၢ်မၤန့ၢ်တၢ်တဖၣ်မ့တမ့ၢ်ထးခိၣ်မ့တမ့ၢ်နီၢ်ခိအတၢ်မၤလၢအဂၤလၢအဘၣ်ထွဲဒီးသွံၣ်ထံးအန့ဆၢၣ်လၢအကစၢ်အပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤအလိၤန့ၣ်ကဲတၢ်တဖိးသဲစးဖဲ- (i) တၢ်တူၢ်လိာ်ဘၣ်တၢ်မၤဒ်သိးအံၤမ့ၢ်လၢလၢနီၢ်တဂၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအမူဒါမ့တမ့ၢ်တၢ်ဘျၢလၢအဖျါဆှံဆှံမ့ၢ်ဂ့ၤတဖျါဆှံဆှံမ့ၢ်ဂ့ၤ(ii) တၢ်တူၢ်လိာ်မ့တမ့ၢ်တၢ်သမၢ၀ဲဒၣ်တၢ်မၤတၢ်ဒ်န့ၣ်ခီဖျိနီၢ်တဂၤလၢအသူတၢ်ဖံးတၢ်မၤအတၢ်ဆၢတဲာ်တဖၣ်လၢအမၤဘၣ်ဒိပှၤတဂၤအံၤ,မ့တမ့ၢ် (iii) တၢ်မၤဒ်သိးအံၤအိၣ်ဒီးတၢ်ပညိၣ်မ့တမ့ၢ်မၤတံာ်တာ်ပှၤတဂၤအတၢ်ဖံးမၤတၢ်လၢအတကြၢးတဘၣ်ခီဖျိတၢ်မၤကဲထီၣ်တၢ်မၤမဲာ်ဆှးတၢ်,တၢ်ဒူအီၤကလာ်အီၤမ့တမ့ၢ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအခိၣ်အဃၢၤလၢအဆူၣ်အကိၤန့ၣ်လီၤ.
စ့တၢ်ဟဲနုာ်အဂံၢ်ထံး
နူယီးကီၢ်စဲၣ်ပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစးစံး၀ဲဒၣ်လၢပှၤတဂၤလၢ်လၢ်ကသမၢနၤဒီးဟံၣ်ဃီအိၣ်ဆိးလီၢ်လၢအဒိးသန့ၤထီၣ်လၢနစ့တၢ်ဟဲနုာ်လၢနဒိးန့ၢ်အီၤလၢအဖိးသဲစးန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လူၤသ့ၣ်ခါပတာ်သဲစးလီၤ. စ့တၢ်ဟဲနုာ်အဂံၢ်ထံးတၢ်ကွၢ်တလီၤညီနုၢ်တၢ်ပညိၣ်လီၤအီၤဆူပှၤလၢအစ့တၢ်ဟဲနုာ်လၢအဖိးသဲစးန့ၣ်အိၣ်ဟဲလၢဂံၢ်ထံးလၢအအါန့ၢ်ဒံးလါလဲ,ပာ်ဃုာ်ပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်ဟ့ၣ်လီၤတဖၣ်,ပဒိၣ်တၢ်မၤစၢၤအက့ၢ်အဂီၤတခါလၢ်လၢ်မ့တမ့ၢ်ဖိသၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲ (အိၣ်ဟဲလၢနူယီးကီၢ်စဲၣ်ပီၢ်ရီထီရီၤ (New York State Attorney General)အပှာ်ယဲၤသန့ - https://ag.ny.gov/source-income-discrimination)
နူယီးကီၢ်စဲၣ်ပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစးတြီ၀ဲဒၣ်တၢ်ကွၢ်တလီၤလၢ-
တၢ်ဖံးတၢ်မၤ
တၢ်မၤလိသ့ထီၣ်သးဒီးတၢ်ထီၣ်တၢ်မၤလိ
တၢ်ပှ့ၤဒီးတၢ်ဒိးလဲဟံၣ်ဒီးတၢ်ပှ့ၤတၢ်ဆါတၢ်အလီၢ်က၀ီၤ
ကမျၢၢ်လီၢ်အိၣ်ကဒုအလီၢ်အကျဲတဖၣ်
တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အကရၢတဖၣ်
တၢ်ဆှၢန့ၢ်ခရဲဒံးခဲလၢာ်အပူၤ
ဖဲနမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢနဘၣ်တၢ်ကွၢ်တလီၤနၤလၢတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအကျါတခါခါန့ၣ်၀ံသးစူၤဆဲးကျိးဘၣ်ပ၀ဲၤဒၢးတက့ၢ်-
Tompkins County Office of Human Rights
ပမၤစၢၤနၤလၢတၢ်ကနၢ်ပၢၢ်နခွဲးယာ်တဖၣ်ဒီးထံၣ်န့ၢ်မ့ၢ်နတၢ်လဲၤခီဖျိအံၤဘၣ်လိာ်အသးဒီးပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အသဲစးဧါန့ၣ်သ့လီၤ.